Ochrona głowy

Normy

EN397: przemysłowe hełmy ochronne
Umieszczenie oznakowania: numer normy europejskiej, nazwa lub identyfikator producenta, rok i kwartał produkcji, typ hełmu, rozmiar lub zakres rozmiaru. W instrukcji użytkowania wyszczególnione są dane lub zalecenia odnośnie regulacji, montażu, stosowania, czyszczenia, dezynfekcji, konserwacji, przeglądu i przechowywania.

EN812: przemysłowe hełmy lekkie
Przeznaczone są przede wszystkim do stosowania wewnątrz budynków. Hełm lekki nie zabezpiecza przed upadkiem przedmiotu z wysokości i nie może w żadnym przypadku zastępować przemysłowego hełmu ochronnego.

W jaki sposób dobrze się zabezpieczyć?

Norma PN-EN 397 stawia wiele wymagań dotyczących określonych cech przemysłowych hełmów ochronnych: materiałów użytych do produkcji, parametrów konstrukcyjnych, odporności na przebicie, działanie płomienia, stopnia amortyzacji itp. Hełmy specjalnego zastosowania muszą spełniać dodatkowo wymagania związane z odpornością na boczne zgniatanie, na działanie odprysków stopionego metalu, właściwości elektroizolacyjne. Skuteczna ochrona głowy wymaga prawidłowego doboru hełmu do danego stanowiska pracy. Decydując się na określony hełm należy wziąć pod uwagę następujące czynniki:

zakres regulacji długości pasa głównego oraz wysokości noszenia przy uwzględnieniu konkretnych wymiarów głowy użytkownika;
zakres temperatur występujących na danym stanowisku pracy, który warunkuje przynależność hełmów do jednej z 4 kategorii:
- podstawowa – zakres temperatur: -10°C - +50°C, brak szczególnego oznakowania hełmu;
- do stosowania w niskich temperaturach – zakres temperatur: od -20°C, z oznaczeniem na hełmie: -20°C;
- do stosowania w bardzo niskich temperaturach – zakres temperatur: od -30°C, z oznaczeniem na hełmie: -30°C;
- do stosowania w bardzo wysokich temperaturach – zakres temperatur: do +150°C, z oznaczeniem na hełmie: +150°C.
inne niebezpieczne dla pracownika czynniki – odpryski stopionego metalu, napięcie elektryczne itd.

Podstawowe zasady doboru hełmów ochronnych:

Jeśli praca związana jest z dużym wysiłkiem fizycznym lub odbywa się w wysokich temperaturach, należy wówczas wybrać hełm posiadający otwory wentylacyjne.
Jeśli praca wymaga pochylania się pracownika, co stwarza ryzyko spadania hełmu z głowy, należy wybrać hełm z paskiem podbródkowym lub tak ukształtowanym pasem głównym, by dobrze obejmował część potyliczną głowy.
Jeśli praca grozi kontaktem z elementami będącymi pod napięciem, należy stosować hełmy o odpowiednich właściwościach elektroizolacyjnych z oznakowaniem 440V AC.
Jeśli praca odbywa się przy narażeniu na odpryski stopionego metalu, należy używać hełmów odpornych na takie czynniki z oznaczeniem „MM”.
Jeśli pracownik narażony jest na boczne zgniecenie głowy, trzeba wybrać hełm o podwyższonej odporności z oznakowaniem „LD”.
Jeśli praca wymaga stosowania innych ochron indywidualnych, np. osłon twarzy i nauszników przeciwhałasowych, należy dobrać hełmy posiadające odpowiednie otwory umożliwiające zamocowanie ochron.
Jeśli na stanowisku pracy istnieje zagrożenie wybuchem, należy dobrać hełm o właściwościach antyelektrostatycznych.
Jeśli podczas pracy mogą pojawić się inne czynniki mające wpływ na obniżenie lub utratę właściwości ochronnych hełmów (np. silne substancje chemiczne), przy doborze właściwego hełmu należy te czynniki uwzględnić.

Prawidłowe użytkowanie hełmów ochronnych warunkuje możliwie najwyższe bezpieczeństwo pracownika. Podstawowymi warunkami zachowania właściwości ochronnych hełmów są niżej wymienione zasady:

Hełm powinien być dopasowany do głowy użytkownika poprzez odpowiednią regulację pasa głównego, wysokości noszenia oraz paska podbródkowego.
Hełm należy wycofać z użytkowania w wypadku jego widocznego uszkodzenia lub silnego uderzenia.
Hełmu nie należy stosować po upływie terminu jego użytkowania, określonego przez producenta.
Hełmy należy przechowywać i konserwować zgodnie z instrukcją przechowywania i konserwacji producenta.
Nie wolno samemu wykonywać zmian w konstrukcji hełmu.

Okresy użytkowania

Ponieważ hełmy wykonane są z tworzyw sztucznych, trwałość ich wynosi co najmniej 3 lata od daty produkcji bez zmiany właściwości ochronnych. Hełmy wykonane z tworzywa ABS mają przedłużoną żywotność. Należy też pamiętać, że ekstremalna ekspozycja na promieniowanie słoneczne czy działanie silnych chemikaliów może skrócić czas użytkowania hełmów.

Ochrona wzroku

W jaki sposób dobrze się zabezpieczyć?

Dobrać odpowiednio przystosowane okulary lub osłonę.
Określić typ zagrożenia: odpryski, promieniowanie, itp.
Wyznaczyć rodzaj ochrony: okulary z zausznikami, gogle, osłona twarzy, nadokulary.
Wybrać parametry zabezpieczenia: niezarysowujące, niezaparowujące, barwione, itp.
Dobrać rodzaj soczewek: jednoczęściowe, o osobnych soczewkach.
Wybrać typ oprawki: wzór nowoczesny, klasyczny, itp.

Normy:

EN166
Odnosi się do wszystkich typów ochron indywidualnych oczu zabezpieczających przed zagrożeniami mogącymi spowodować uszkodzenie oka, za wyjątkiem promieniowania pochodzenia nuklearnego, promieni X, emisji lasera i podczerwieni wysyłanych przez źródła o niskich temperaturach. Nie ma zastosowania w przypadku gdy istnieją odrębne normy (ochrona oczu przed laserem, okulary przeciwsłoneczne do użytku ogólnego, itp.).

Znaczenie symboli

1: Klasa optyczna pozwalająca na ciągłe noszenie okularów.
S: Podwyższona odporność: kulka stalowa o średnicy 22 mm rzucana z prędkością 5,1 m/s.
F: Uderzenie o niskiej energii: kulka stalowa o średnicy 6 mm rzucana z prędkością 45 m/s.
B: Uderzenie o średniej energii: kulka stalowa o średnicy 6 mm rzucana z prędkością 120 m/s.
A: Uderzenie o wysokiej energii: kulka stalowa o średnicy 6 mm rzucana z prędkością 190 m/s.
3: Ochrona przed kroplami i rozbryzgami cieczy.
4: Ochrona przed grubymi cząstkami pyłu (rozmiar > 5 mikronów).
5: Ochrona przed gazami i drobnymi cząstkami pyłu (rozmiar < 5 mikronów).
8: Ochrona przed łukiem powstającym przy zwarciu elektrycznym.
9: Nieprzywieranie stopionego metalu i odporność na przenikanie gorących ciał stałych.
T: Odporność na cząstki o ekstremalnych temperaturach wyrzucane z dużą prędkością.
K: Odporność na uszkodzenie powierzchni przez drobne cząstki (zabezpieczenie przed zarysowaniem).

EN175:
Wymagania dotyczące bezpieczeństwa dla środków ochrony oczu i twarzy, stosowanych podczas spawania i w procesach pokrewnych.

Ochrona dróg oddechowych

Normy

Najważniejsze normy odnoszące się do sprzętu ochrony układu oddechowego:

EN136: maski
Dotyczy badań w zakresie odporności na temperaturę, uderzenia, działanie płomienia, promieniowanie termiczne, rozciąganie, na środki czyszczące i dezynfekujące. Ponadto, określa wymagania co do zapewnienia przez producenta znakowania i instrukcji.

EN140: półmaski i ćwierćmaski
Dotyczy badań w zakresie odporności na uderzenia, temperaturę, działanie płomienia, na środki czyszczące i dezynfekujące, oraz oporów oddychania.

EN14387: pochłaniacze i filtropochłaniacze
Opisuje badania laboratoryjne w celu zapewnienia zgodności co do wytrzymałości na uderzenia, temperaturę, wilgoć, pracę w miejscach szczególnie narażonych na korozję oraz odporności mechanicznej i oddechowej.

EN143: filtry
Odnosi się do wytrzymałości na uderzenia, temperaturę, wilgoć, pracę w miejscach szczególnie narażonych na korozję oraz odporności mechanicznej i oddechowej.

EN149: półmaski filtrujące do ochrony przed cząstkami
Dotyczy badań w zakresie odporności na uderzenia, temperaturę, działanie płomienia, na środki czyszczące i dezynfekujące, oraz oporów oddychania.

EN405: półmaski pochłaniające lub filtrująco-pochłaniające z zaworami
Wyszczególnia badania w zakresie odporności na czynności manipulacyjne, na zużycie, uderzenia, ogień oraz na opory oddychania.

W jaki sposób dobrze się zabezpieczyć?

Dobrać odpowiedni sprzęt ochrony układu oddechowego (półmaskę, maskę z jednym lub dwoma wkładami filtrującymi).

Rozpoznać rodzaj zagrożenia: pyły, dymy, gazy, opary, itp.
Zidentyfikować zanieczyszczenie.
Oznaczyć i zanotować stężenie substancji zanieczyszczającej.
Porównać z NDS/NDSCh.
Określić typ pochłaniacza: A, B, E, K i jego klasę 1, 2, 3.

Zabiegi te muszą odnosić się do warunków na określonym stanowisku pracy (wilgotność, temperatura, itp.).

Dobór filtra

Każdy filtr lub pochłaniacz rozpoznaje się po odpowiednim kodzie koloru.

Przykład dla filtra ABEK + P
Pochłaniacz gazów i oparów	Kod koloru	Rodzaj zabezpieczenia
Typ A		Gazy i opary organiczne, których punkt wrzenia jest > 65°C (rozpuszczalniki i węglowodory).
Typ B		Gazy i opary nieorganiczne za wyjątkiem węgla.
Typ E		Dwutlenek siarki i niektóre kwaśne gazy i opary
Typ D		Amoniak i niektóre pochodne

Filtry chroniące przed pyłami i aerozolami
Typ	Kod koloru	Zabezpieczenie
P1		Do ochrony przed nietoksycznymi pyłami i/lub aerozoli na bazie wody
P2		Do ochrony przed lekko toksycznymi lub drażniącymi aerozolami stałymi i/lub płynnymi
P3		Do ochtomy przed toksycznymi aerozolami stałymi i/lub płynnymi

Klasa absorpcji pochłaniaczy gazów i oparaów
Klasa 1	Pochłaniacz o małej zdolności absorpcji (stężenie środka zanieczyszczającego < 0,1% lub 1000ppm).
Klasa 2	Pochłaniacz o średniej zdolności absorpcji (stężenie środka zanieczyszczającego < 0,5% lub 5000ppm).
Klasa 3	Pochłaniacz o dużej zdolności absorpcji (stężenie środka zanieczyszczającego < 1,0% lub 10 000ppm).
ppm	Stężenie w części na milion

Słowniczek

Pyły: stałe cząstki zawieszone w powietrzu.

Opary: drobne cząstki zawieszone w powietrzu.

Opary wodne: drobne krople wytwarzane podczas rozpylania.

NDS (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie): wartość średnia ważona stężenia, którego oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego dobowego i przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, przez okres jego aktywności zawodowej nie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń.

NDSCh (Najwyższe Dopuszczalne Stężenie Chwilowe): wartość średnia stężenia, która nie powinno spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występuje w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż 2 razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina.

WWO (Wyznaczony Współczynnik Ochrony): wielokrotność wartości granicznej NDS. Wyznaczony współczynnik ochrony określany jest na podstawie rzeczywistych badań i obserwacji podczas wykonywanej pracy. Współczynnik ten jest wartościowo zwykle niższy od testowanego w laboratoriach współczynnika ochrony nominalnego.

Ochrona słuchu

Normy

EN352: wymagania bezpieczeństwa i badania

EN352-1: nauszniki przeciwhałasowe.

EN352-2: wkładki przeciwhałasowe.

EN352-3: nauszniki przeciwhałasowe mocowane do przemysłowego hełmu ochronnego.

Powyższe normy mówią o wymogach w zakresie budowy, projektowania, charakterystyki technicznej i metod badań. Nakazują udostępnienie informacji dotyczących danych technicznych.

EN458: ochronniki słuchu. Zaleca dobór, użytkowanie, konserwację codzienną i okresową oraz przedstawia zalecane środki ostrożności podczas użytkowania

W jaki sposób dobrze się zabezpieczyć?

Dobrać odpowiednie ochronniki słuchu.

Zidentyfikować rodzaj hałasu: stały, zmienny, przerywany, impulsowy.
Wyznaczyć poziom hałasu na stanowisku pracy: intensywność (dB) i częstotliwość (Hz).
Obliczyć niezbędną wartość tłumienia, aby uzyskać dopuszczalny poziom hałasu (80-85 dB).
Określić czas ekspozycji.

Właściwie dobrane ochronniki słuchu przepuszczają dźwięk głosu (niska intensywność) oraz redukują intensywny hałas do rozsądnego poziomu (w granicach 75 - 85 dB).

Należy zmierzyć natężenie hałasu na stanowisku pracy i wykorzystać średnią wartość tłumienia SNR jako parametr doboru odpowiedniego zabezpieczenia.